A @LqÜmîA!!

A Alquimia!!

Na ciencia e na súa historia, a alquimia (do árabe الكيمياء al-khimia) é unha antiga disciplina filosófica e práctica protocientífica que combina elementos da química, a metalurxia, a física, a medicina, a astroloxía, a semiótica, o misticismo (estes dúos non sei o que son, pero por si son importantes vamos a deixalos…), o espiritualismo e a arte. A alquimia foi practicada en Mesopotamia, no Antigo Exipto, Persia, na India e China, ena Antiga Grecia e o Imperio Romano, no Imperio Islámico e despoís en Europa, ata o século XIX, nunha complexa rede de escolas e sistemas filosóficos que abarcan alomenos 2.500 anos.
A alquimia occidental estivo sempre estreitamente relacionada có hermetismo, un sistema filosófico e espiritual que ten a súas raíces en Hermes Trimegisto, un lexendario alquimista. Estas duas disciplinas influiron no nacemento do rosacrucismo, un importante movemento esotérico do século XVII. No transcurso dos comezos da época moderna, a alquimia dominante evolucionou na actual química.
Actualmente a disciplina é de interés principalmente para os historiadores da ciencia e a filosofía, así como por os seus aspectos místicos, esotéricos e artísticos. Non obstante, a alquimia foi unha das principais precursoras das ciencias modernas, e moitas das sustancias e procesos da antiga alquimia seguen a ser pilares fundamentales das modernas industrias química e metalúrxica.
Existían tres obxectivos principais na súa prática. Un deles era a transmutación dos metais inferiores en ouro, outro a obtención do Elixir da Longa Vida, unha panacea universal, un remedio que curaria todas as doenzas e daría vida eterna a aqueles que o inxerisen, estes obxectivos poderían ser atinxidos ao obter a pedra filosofal, unha substancia mítica. Finalmente, o terceiro obxectivo era criar vida humana artificial, o homunculus.

A alquimia coma investigación da naturaleza
A percepción común dos alquimistas é que eran pseudocientíficos, mentireiros e charlatáns que intentaban converter chumbo en ouro, creían que o universo estaba composto dos catro elementos clásicos (terra, aire, lume e agua) e empleaban a maior parte do seu tempo elaborando remedios milagreiros, venenos e pócimas máxicas.
Ainda que algúns alquimistas eran efectivamente farsantes, mentireiros e charlatáns, a maioría eran investigadores intelixentes e ben intencionados, e incluso distinguidos científicos, coma Isaac Newton e Robert Boyle. Estos innovadores intentaron explorar e investigar a natureza das substancias e procesos químicos. Tiñan que depender da experimentación, as tradicións, as contas da vella e moitas especulacións nos séus intentos de descubrir os misterios do universo físico.
O mesmo tempo, para os alquimistas estaba claro que normalmente conservabase «algo» nos procesos químicos, incluso nos cambios máis dramáticos de estado físico e apariencia, é decir, cás sustancias contiñan algúns «principios» que podían estar ocultos baixo moitas formas externas e que podían ser revelados mediante unha manipulación adecuada. Ó largo da historia da disciplina, os alquimistas esforzaronse en entender a natureza destos principios e encontraron algún orden e sentido nos resultados dos seus experimentos químicos, que a menudo eran socavados por reactivos impuros ou mal caracterizados, falta de medidas cuantitativas e nomenclatura confusa e inconsistente.

A alquimia como disciplina espiritual e filosófica
As metas máis conocidas dos alquimistas eran a transmutación de metais correntes en ouro o prata (menos conocida é a espagiria ou alquimia vexetal) e a creación dunha «panacea», un remedio que supostamente curaría todas as enfermidades e prolongaría a vida indefinidamente. Ainda que estos non son os únicos usos para esta ciencia, sí son os máis coñecidos e mellor documentados. Dende a Idade Media, os alquimistas europeos invertiron moito esforzo na búsqueda da «pedra filosofal», unha substancia legendaria que se creía que era un ingredente esencial para algunha destas metas ou para ambas. Se creía cá pedra filosofal amplificaba místicamente o coñecemento da alquimia de quen a usaba tanto coma fora posible. Os alquimistas gozaron do prestigio e apoio durante seculos, aindaque non porla sua búsqueda destas metas inalcanzables ni pola especulación mística e filosófica que dominaba sua literatura, sinon máis ben suas contribucions mundanas ás industrias «químicas» da época: a invención da pólvora, o análisis e refinamento de minerais, a metalurxia, a produción de tinta, tintes, pinturas e cosméticos, o curtido do coiro, a fabricación de cerámica e cristal, a preparación de extractos e licores, etcétera. (Parece ser cá preparación do aqua vitae, o ‘auga da vida’, era un «experimento» bastante popular entre os alquimistas europeos.)
Por outra parte, os alquimistas nunca tuveron voluntade para separar os aspectos físicos (químicos) das interpretacions metafísicas do seu arte. É máis: dende a antigüedade ata ben entrada a Idade Moderna, unha física desprovista de interpretación metafísica sería tan insatisfactoria como unha metafísica desprovista de manifestación física. Para comezar, a falta de vocabulario común para procesos e conceptos químicos, así coma tamén a necesidade de secretismo, levaba ós alquimistas a tomar prestados térmos e símbolos da mitoloxía bíblica e pagana, a astrología, a cábala e outros campos místicos e esotéricos, de forma que incluso a receta química máis simple terminaba parecendo un abstruso conxuro máxico. Máis ainda, os alquimistas buscaron nesos campos os marcos de referencia teóricos nos que poder encaixar sua crecente colección de feitos experimentais inconexos.
A partir da Idade Media, algúns alquimistas empezaron a ver cada vez máis estos aspectos metafísicos coma os auténticos cimientos da alquimia e ás substancias químicas, estados físicos e procesos materiais coma meras metáforas de entidades, estados e transformacions espirituais. De esta forma, tanto a transmutación de metais correntes en ouro coma a panacea universal simbolizaban a evolución dende un estado imperfecto, enfermo, corrompible e efímero hacia un estado perfecto, sano, incorruptible e eterno; e a pedra filosofal representaba enton algunha clave mística que faría esta evolución posible. Aplicadas ó propio alquimista, esta meta xemelga simbolizaba sua evolución dende a ignorancia ata a iluminación e a pedra representaba algunha verdade o poder espiritual oculto que levaría ata esa meta. Nos textos escritos según este punto de vista, os crípticos símbolos alquímicos, diagramas e imaxinería textual das obras alquímicas tardías contieñen típicamente múltiples capas de significado, alegorías e referencias a outras obras igualmente crípticas; e deben ser laboriosamente «descodificadas» para poder descubrir seu auténtico significado.

Alquimia e astroloxía
A alquimia en Occidente e outros lugares donde foi ampliamente practicada estaba (e en moitos casos aínda está) íntimamente relacionada e entrelazada coa astroloxía tradicional ó estilo griego-babilónico. En moitos sentidos foron desenrroladas para complementarse unha á outra na búsqueda do coñecemento oculto. Tradicionalmente, cada un dos sete corpos celestes do sistema solar que coñecían os antigos estaba asociado con, exercía o dominio sobre, e gobernaba un determinado metai. No hermetismo está relacionada tanto coa astroloxía coma cona teurxía.

A alquimia na época científica
A alquimia occidental foi a precursora da ciencia moderna. os alquimistas usaron moitas das mesmas ferramentas que se usan hoxe. Estas ferramentas non solían ser sólidas o estar en bo estado, especialmente durante a Alta Idade Media. Moitos intentos de transmutación fallaban cando os alquimistas elaboraban sin querer compostos químicos inestables, o que se veía empeorado polas malas condicións de seguridade.
Ata o século XVI a alquimia foi en realidade considerada unha ciencia seria en Europa: por exemplo, Isaac Newton dedicou considerablemente máis tempo e escritos ó estudio da alquimia ca óptica ou a física, polo que é famoso. Outros eminentes alquimistas do mundo occidental son Roger Bacon, Santo Tomás de Aquino, Tycho Brahe, Thomas Browne e Parmigianino. O declive da alquimia empezóu no seculo XVIII có nacemento da química moderna, que proporcionóu un marco máis preciso e fiable para as transmutacions materiales e a mediciña, dentro dun novo diseño xeneral do universo basado no materialismo racional.
Na primera mitade do seculo XIX un coñecido químico, o barón Carl Reichenbach, traballóu sobre conceptos parecidos á antiga alquimia tales coma a forza ódica, pero seu traballo non entróu na corrente dominante da discusión científica.
A transmutación da materia, antiga meta da alquimia, disfrutóu dun momento dulce no seculo XX cando os físicos lograron convertir átomos de chumbo en átomos de ouro mediante reaccions nucleares. Sen embargo, os novos átomos de ouro, ó ser isótopos inestables, resistían menos de cinco segundos antes de desintegrarse. Máis recentemente, informes de transmutación de elementos pesados —mediante electrólisis ou cavitación sónica— foron o orixen da controversia sobre fusión fría do 1989. Ningun destos hallazgos poido ser aínda reproducido con fiabilidade.
O simbolismo alquímico foi usado ocasionalmente no século XX por psicólogos e filósofos. Carl Jung revisóu o simbolismo e a teoría alquímicos e empezóu a revelar o significado profundo do traballo alquimista coma unha senda espiritual. A filosofía, os símbolos e os métodos alquímicos gozaron dun certo renacemento en contextos postmodernos tales como o movemento Nova Era.

A alquimia como obxeto de investigación histórica
A historia da alquimia converteuse nun vigoroso campo académico. A medida co oscuro lenguaxe hermético dos alquimistas vai sendo gradualmente «descifrado», os historiadores van facendose máis conscentes das conexions intelectuais entre esa disciplina e outras facetas da historia cultural occidental, tales coma a sociología e a psicología de comunidades intelectuais, o cabalismo, o espiritualismo, o rosacrucismo e outros movementos místicos, a criptografía, a bruxería e a evolución da ciencia e la filosofía.

Alquimia moderna
Na época actual realizaronse progresos para alcanzar as metas da alquimia usando métodos diferentes ós da alquimia tradicional. Estos avances poden en ocasiones ser chamados «alquimia» por razóns retóricas.
Na actualidade a panacea universal sigue resultando esquiva, ainda que futuristas tales como Ray Kurzweil creen cunha nanotecnoloxía o suficientemente avanzada podría prolongar a vida indefinidamente. Algúns dicen ca terceira meta da alquimia foi alcanzada coa fecundación in vitro e a clonación de embrións humanos, ainda que estas tecnoloxías quedan moi lexos de crear unha vida humana desde cero.

Transmutación nuclear
No 1919 Ernest Rutherford usou a desintegración artificial para convertir nitróxeno en osíxeno. Este proceso ou transmutación foi posteriormente realizado a escala comercial mediante o bombardeo de núcleos atómicos con partículas de alta enerxía en aceleradores de partículas e reactores nucleares. De feito, en 1980 Glenn T. Seaborg transmutou chumbo en ouro, se ben a cantidade de enerxía usada e as cantidades microscópicas creadas fan imposible cualquera beneficio económico.

Afirmacións de transmutación non verificadas
En 1964 George Ohsawa e Michio Kushi, basándose nas afirmacións de Corentin Louis Kervran, informaron que lograran transmutar sodio en potasio usando un arco eléctrico, e máis tarde carbono e osíxeno en ferro. No 1994, R. Sundaresan e J. Bockris informaron que observaran reaciones de fusión en descargas eléctricas entre barras de carbono sumerxidas en auga. Sen embargo, ningunha destas afirmacións foi reproducida por outros científicos e a idea está na actualidade ampliamente desacreditada.